Sivrialan Köyü Alevi Mi? Geçmişten Bugüne Bir Keşif
İstanbul’da sıradan bir günün sonunda, akşam yorgunluğu içinde bilgisayarımın başına oturduğumda, birden aklıma takılan bir soruyu sordum kendime: “Sivrialan köyü Alevi mi?” Bu soru, tam olarak neyi ifade ediyor? Geçmişin izleriyle bugüne kadar gelen bir kimlik arayışı mı, yoksa bir köyün kültürünü anlamak için bir fırsat mı? Hemen aklıma, Sivrialan köyü ve Aleviliğe dair daha önce duyduğum ama pek derinlemesine tartışmaya fırsat bulamadığım bilgiler geldi. Hadi, birlikte keşfe çıkalım.
Sivrialan Köyü Nerededir?
Sivrialan köyü, Türkiye’nin Orta Anadolu bölgesinde, Kayseri il sınırlarına bağlı bir köy. Ancak, bu köyün sadece coğrafi bir konumu yok; aynı zamanda tarihsel ve kültürel bir kimliği de var. Sivrialan, hem Alevilikle özdeşleşen hem de köydeki geleneksel yaşam biçimlerini yansıtan bir yer olarak kendini gösteriyor. Ama bu kimlik, her zaman net değil, bazen bulanık. Yani Sivrialan köyü Alevi mi diye sorulduğunda, net bir cevap almak kolay değil.
Alevilik Nedir ve Sivrialan’daki Yeri
Alevilik, yıllardır Türkiye’de tartışılan ve zaman zaman yanlış anlaşılmış bir inanç sistemidir. Alevilik, İslam’ın bir yorumu olarak kabul edilse de, içerisinde çok derin bir felsefe barındırır. Allah’a inanılır, ancak her şeyin özüne, insanın içindeki “gerçek”e yönelmek esastır. Birçok kişi Aleviliği sadece ibadet şekli olarak bilse de, aslında Aleviliğin çok daha fazlası vardır: İnsan hakları, eşitlik, hoşgörü, ve toplumsal adalet.
Gelelim Sivrialan’a. Köydeki halkın büyük bir kısmı, bu inançla şekillenmiş bir yaşam sürdü. Sivrialan’daki cem evleri, orada düzenlenen aşure etkinlikleri ve diğer toplumsal kutlamalar, bu köyün Alevi bir kimliğe sahip olduğuna dair güçlü bir ipucu veriyor. Ancak Sivrialan’da bazı köylüler, kendilerini Alevi olarak tanımlamaktan kaçınabiliyor. Çünkü toplumda, Alevilik hala birçok kesimde tabu haline gelmiş bir konu. Bunu görmek, İstanbul’da ofisteki sohbetlerde konuştuğum bazı arkadaşlarımın Aleviliği dışlamalarına da yansıyor. Gerçekten de, bu tür kimlikler, sosyal baskılardan kaçınmak için gizlenebiliyor.
Sivrialan’ın Alevi Kimliği ve Sosyal Baskılar
Yıllardır İstanbul’daki işyerlerinde, arkadaşlarla sohbet ederken Alevilikten, bu kimlikten ne kadar çekinildiğinden konuşuruz. Aynı şekilde, köylerde de bu kimlik çoğu zaman açıkça dillendirilmiyor. Aleviliğin, halk arasında “yanlış anlaşılabilecek” bir kimlik olarak görülmesi, bazen köy halkını sessizliğe itiyor. Peki, Sivrialan köyünde durum nasıl? Her şeyden önce, köydeki bazı yaşlılar, “Bizim inancımız farklı ama bunu dillendirmek istemiyoruz,” diye ifade ediyorlar. Bu sessizlik, sadece Sivrialan’da değil, pek çok Anadolu köyünde de gözlemlenen bir durum. İnsanlar, bazen korkularından dolayı kimliklerini gizliyorlar.
İçimden bir soru geçiyor: Bu kimlik gizliliği, Sivrialan’ın tarihiyle mi alakalı yoksa modern zamanlarda, şehirdeki toplumsal baskıların bir yansıması mı? İstanbul’da da bazen Aleviliği dile getiren bir arkadaşım, toplum içinde olumsuz tepkiler alabiliyor. Düşünsenize, burada herkesin rahatça konuşabileceği bir konu bile ne kadar hassas olabiliyor. Sivrialan gibi köylerde, insanları ya da kimlikleri yargılamadan önce, gerçeğin ne olduğunu anlamamız gerekiyor.
Sivrialan Köyü’nde Bugün ve Gelecek
Sivrialan’da insanlar artık daha fazla kimliklerini sorguluyorlar. Gençler arasında, özellikle internet ve sosyal medyanın etkisiyle, Alevilik gibi inançlar konusunda daha fazla konuşulmaya başlandı. Ancak, bu değişim köydeki tüm halkı kapsamayabiliyor. Herkes aynı hızda değişime ayak uyduramıyor. Geçmişte kalmış değerler, bazı insanlar için hâlâ çok önemli. Sivrialan’ın geleceğinde, kimlik üzerine yaşanacak tartışmalar, köydeki toplumsal yapıyı da etkileyecek gibi görünüyor.
Benim içinse, bu konu her zaman karmaşık olmuştur. Kendi hayatımda, özellikle İstanbul gibi büyük bir şehirde, farklı inançlardan insanlarla bir arada yaşamak bazen zor olabiliyor. Toplumsal baskılar, insanları ya da kimlikleri gizlemeye zorlayabiliyor. Ama bir yandan da, kimliklerin açığa çıkması gerektiğini düşünüyorum. Yani, bir köyde kimse kendisini gizlememeli. Özellikle, Alevilik gibi toplumsal adalet, eşitlik ve hoşgörüye dayanan bir inancın savunucusu olan bir topluluğun bu kimliğini açıklıkla dile getirmesi, tüm toplumu olumlu yönde etkiler.
Sivrialan Köyü’nün Kimliği: Bir Sonraki Adım
Sivrialan köyü Alevi mi diye sorulduğunda, aslında bu soru, kimliğin şekillenmesinin ve toplumun geleceğiyle ilgili önemli bir tartışma başlatıyor. Yıllarca gizlenen kimlikler ve toplumsal baskılar, artık sorgulanmalı. Kimse, kimliğinden dolayı dışlanmamalı. Eğer Sivrialan köyü gerçekten Aleviyse, o zaman bu kimliği kutlamak, kabul etmek ve anlamak gerekir. Gelecekte, bu kimliklerin daha fazla açıkça konuşulması, sadece Sivrialan için değil, tüm toplum için daha hoşgörülü ve eşit bir yerin inşasına katkı sağlar.
Sivrialan köyü Alevi mi sorusuna yanıt verirken, sadece köyün kimliğini değil, o kimliğin derinliklerini de keşfetmemiz gerektiğini unutmamalıyız. Kimlik, sadece bir etiket değildir, bir toplumun tarihini, kültürünü ve değerlerini içinde taşır. O yüzden, Sivrialan’daki bu soruya verdiğimiz cevap, aslında daha büyük bir değişimin parçasıdır.